Acıbadem Üniversitesi Teknoloji Merkezi’nde geliştirilen yeni yöntemle servikal sürüntü yerine idrardan HPV testi yapılabiliyor. Türkiye Bilimler Akademisi ödülü alan bu yeni yöntemin pratikliği sayesinde HPV testi yaptırma
Kadınlarda meme kanserinden sonra en sık görülen rahim ağzı kanseri, erken tanıyla büyük ölçüde önlenebilir bir hastalık. Erken tanı içinse kadınların jinekolojik muayene sırasında alınan servikal sürüntü örneğinin incelenmesi gerekiyor. Acıbadem Üniversitesi Teknoloji Merkezi’nde geliştirilen yeni yöntemle servikal sürüntü yerine idrardan HPV testi yapılabiliyor. Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) ödülü alan bu yeni yöntemin pratikliği sayesinde HPV testi yaptırma oranının artacağı öngörülüyor.
Rahim ağzı kanseri, jinekolojik kanserler arasında ilk sırada görülen kanser türüdür. Bu kanserlerin yüzde 99.7’sinin nedeni ise HPV. Sık ve yaygın görülen Human Papilloma Virüs’ün (HPV) bazı tiplerinin yol açtığı rahim ağzı kanserleri, araştırmalara göre her 2 dakikada bir kadının hayatını kaybetmesine neden oluyor. Oysa rahim ağzı kanserine yol açan HPV’nin erken tanısı olanaklı. Yılda bir kez yaptırılan jinekolojik muayene sırasında alınan servikal sürüntü örneğinden HPV-DNA test incelemesiyle saptanabiliyor. Ancak kadınların jinekolojik muayenelerini düzenli yaptırma oranının düşük olması, bu testlerin de yapılma oranını düşürüyor. Dolayısıyla rahim ağzı kanserine yol açan virüslerin erken tanılanmaması, rahim ağzı kanserinin oluşmasına ve ilerlemesine neden oluyor. İşte bu gerçekten yola çıkarak servikal sürüntü yerine idrar örneğinin incelenmesini sağlayan yeni bir yöntem, HPV testini çok daha pratik ve kolay hale getiriyor. Yeni test yönteminin rahim ağzı kanserinin erken tanı oranının artmasına katkıda bulunacağı düşünülüyor. Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, Biyomühendislik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Özge Can ve araştırma ekibi tarafından geliştirilen bu yeni yöntem, gerek bireysel gerekse toplu HPV tarama testlerinin kolayca yapılmasına olanak sağlıyor. Yeni geliştirilen idrardan HPV testi Acıbadem Hastaneleri’nde uygulanıyor.
TÜBA ödüllü yöntem
Rahim ağzı kanseri ile mücadelede önemli bir dönüm noktası olan idrar örneğiyle HPV testi yapılabilen yeni yöntem, Acıbadem Üniversitesi Teknoloji Merkezi’nde Bio-T firması tarafından geliştirildi. MyMagiCon adlı teknolojik yöntem, biyolojik sıvıları konsantre ederek yüksek duyarlılıkla test edebiliyor. Covid-19 pandemisi sırasında ağızdan alınan sürüntü yerine dünyada ilk kez, ağız çalkalama suyundan Covid-19 testi yapabildiklerini söyleyen Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “Corona testi için insanları rahatsız eden burundan boğaza kadar sokulan bir çubuk ile alınan sürüntü yerine, bir yudum suyun ağızda çalkalanması sonucunda alınan örneğin incelenmesiyle testi kolaylaştırdık. Aynı mantıkla şimdi servikal sürüntü yerine idrarı yoğunlaştırarak HPV testini gerçekleştirebiliyoruz” diyor. Geleneksel servikal sürüntü testleriyle kıyaslanabilir sonuçlar elde edilen yeni yöntem, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) ödülü aldı. Sahip olduğu CE kalite belgesiyle Avrupa kalite standartlarına da uygun.
Yeni HPV testiyle toplu tarama yapmak daha kolay
Kadınların birçoğunun, servikal sürüntü yöntemiyle yapılan geleneksel testlerin rahatsızlık verebileceği düşüncesiyle bu taramaları geciktirdiklerine dikkat çeken Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “2017 yılında üniversitemizde çalışmalarına başladığımız ve geliştirdiğimiz bu yeni yöntem sayesinde tarama sürecini kolaylaştırmak olanaklı hale geldi. Bu teknolojik yöntemin en önemli avantajı, HPV testinin, idrar incelemesi gibi rahatlıkla yapılabilir hale gelmiş olması. Bu test, kadınların düzenli sağlık taramalarına erişimini de kolaylaştırıyor” diyor.
“Cinsel hayatı aktif olan 25-65 yaş arasındaki kadınların, düzenli olarak 2-3 yılda bir HPV testi yaptırmaları öneriliyor. HPV, bulaştıktan yaklaşık 7 yıl sonra kansere dönüşebiliyor ve bu sürede erken tanı kritik bir rol oynuyor” diye belirten Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, bu testin Dünya Sağlık Örgütü’nün tarama önerileriyle de uyumlu olduğunu ifade ediyor.
Evde yapılabilecek HPV testi de geliştirilecek
Jinekolojik muayenenin zahmetli bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “Tarama yapmak istediğimiz grubun yaklaşık yüzde 80’i doktora gitmiyor. Ancak idrar testi sayesinde daha geniş kitlelere ulaşabileceğiz. Ayrıca bu yöntem erkekler için de geçerli, çünkü cinsel yolla bulaşan HPV erkeklerde de ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor” şeklinde sözlerini sürdürüyor.
Gelecekte evde uygulanabilecek testler üzerinde çalıştıklarını da belirten Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “Bu yöntemin yalnızca HPV değil, birçok hastalığın idrardan tanısını kolaylaştıracağını öngörüyoruz” diyor.
Acıbadem Hastanelerinde yaptırılabiliyor
İdrardan HPV Testi, Türkiye’de bir ilk olarak Acıbadem Hastaneleri’nde uygulanıyor. Randevu alınarak veya doğrudan laboratuvara başvurarak HPV testi yaptırmak isteyenler herhangi bir muayeneye gerek duymadan testlerini yaptırabiliyorlar.
