Genç veya orta yaşlı bireylerde halk arasında diz kireçlenmesi olarak bilinen sorunu tedavi etmek için yapılan ve kemik düzeltici cerrahi yani osteotomi ameliyatları, dizdeki açısal deformiteleri düzelterek uzun süreli yaşam konforu sağlıyor. Yüksel tibial osteotomi ameliyatları, orta yaş grubu hastaların rahat hareket etmesine olanak tanıyor ve uzmanlar bu işlemin diz protezi ameliyatına giden süreci de geciktirdiğini ifade ediyor. Memorial Kayseri Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Bora Bostan, osteotomi ameliyatları ile ilgili bilgi verdi.
Kemikler kesilip yeniden şekillendiriliyor
Osteotomi, bir kemiğin kesilerek uzatılmasına veya eğriliğin düzeltilmesine olanak sağlayan bir ameliyattır. Kemik kesildikten sonra istenilen şeklin verilmesi için plak-vida veya fiksatörler olarak bilinen tel ve çivilerle kemikler tekrar sabitlenmektedir. Hasarlı eklemin yanındaki kemiğin kesilerek yeniden şekillendirilmesi için uygulanan cerrahi prosedürdür. Böylelikle bölgedeki stres en aza indirilmiş olur. Kemikleri yeniden şekillendirmek veya hizalamak için kemiğin kesilmesi, sorunun çözümü için gereklidir.
Osteotomi aşağıdaki durumlarda yapılmaktadır.
Bacak ve diz deformitelerinde sık kullanılıyor
Diz çevresi deformitelerin düzeltilmesi uzun dönemde diz kireçlenmesinin önlenmesi için oldukça önemlidir. Diz çevresi osteotomisi, diz kapağının altında birleşen kemiklerden birinin veya femur denilen uyluk kemiğinin kesilmesini ve yeniden şekillendirilmesi işlemidir. Ameliyat sayesinde diz eklemi yeniden hizalanmakta, ağrı ve basınç dizin hasarlı tarafından sağlıklı tarafa kaydırılmaktadır. Diz osteotomisi, genellikle hasarın diz ekleminin yalnızca bir tarafında olduğu osteoartritin erken evrelerinde yapılır. Diz osteotomisinin yeri, hasarın nerede olduğuna bağlıdır. Örneğin, yüksek tibial osteotomide kıkırdak hasarı genellikle dizin iç kısmında başlamaktadır. Cerrahi, dizin dışından bir parça kemik çıkarılması veya dizin iç kısmında bir parça kemik açarak daha düz bir bacak oluşturmayı ve artritin ilerlemesini önlemeyi hedeflemektedir.
Diz osteotomisi türleri şunlardır:
Yüksek tibial osteotomi: Ortopedi pratiğinde en sık tek kompartman artrozunda (dizin sadece bir kısmının etkilendiği) yapılan ameliyat yüksek tibial osteotomidir. Bu cerrahi, diz artriti olan kişilerde diz eklemini yeniden hizalamaktadır. Kısmi veya total diz protezi ihtiyacı ortadan kalkmakta veya geciktirilebilmektedir. Yüksek tibial osteotomi, dizin aşınmış olan kısmının rahatlatılması ve yükün dizin sağlam kısmına aktarılmasını amaçlayan bir ameliyattır.
Yüksek tibial osteotomi için uygun olan hasta grupları:
Yüksek tibial osteotomi ameliyatı sonrasında ilk günden itibaren hasta yürüyebilmektedir. Yaklaşık 4-6 hafta koltuk değneği kullanılması önerilir. Diz çevresi kaslarını güçlendirmek ve eklem hareket açıklığını kazanmak için fizik tedavi süreci gerekebilmektedir. Hasta memnuniyetinin çok yüksek olduğu bir ameliyattır.
Distal Femur Osteotomisi: Deformitenin kaynağı femur (uyluk kemiği) ise osteotomi bu kemikten yapılarak bacağın aks düzeltilmesi sağlanmaktadır. Yaklaşık hastaların %15’inde aks dengelenmesi femur ve tibia osteotomilerinin kombinasyonu ile yapılır.