Türkiye iş gücü piyasası, son yılların en büyük dengesizliklerinden birini yaşıyor. İşverenler nitelikli çalışan bulmakta zorlanırken, çalışanlar ise artan yaşam maliyetleri karşısında maaş beklentilerini yükseltiyor. Allservice Yönetim Kurulu Başkanı ve İnsan Kaynakları Yöneticisi Ebru Akyüz’e göre, işsizlik artık konuşulmasa da iş gücü piyasası arz ve talep dengesizlikleriyle mücadele ediyor. Akyüz, “İşverenler aradıkları kalifikasyonda eleman bulamıyor, çalışanlar ise maaş beklentilerini karşılayan işler bulamıyor. İş gücü piyasasında tüm dengeler alt üst olmuş durumda” diyerek bu süreci “hazin bir dönem” olarak nitelendirdi.
Türkiye’de işsizlik sorununun yerini maaş beklentisi ve nitelik uyumsuzluğuna bıraktığını belirten Allservice Yönetim Kurulu Başkanı ve İK Yöneticisi Ebru Akyüz, iş gücü piyasasının dengesiz bir süreçten geçtiğine dikkat çekti. Akyüz, “Eskiden işçi alırken fazlasıyla seçici olan işverenler, bugün nitelikli personel bulmakta zorlanıyor. Öte yandan, hiçbir tecrübesi olmayan çalışanlar bile 50 bin TL’lik maaş beklentisi içinde. Enflasyonist ortamda bu durum normal gibi görünse de hem işçi hem işveren bu dengesizlikten olumsuz etkileniyor” dedi.
İŞ GÜCÜ PİYASASINDA DENGELER ALTÜST OLDU
Akyüz, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) istihdam verilerinin sahadaki gerçekleri yansıtmadığını belirterek şunları söyledi: “TÜİK, son üç ayda iş bulamayan ve 15 gün içinde çalışmaya başlayabilecek bireyleri baz alıyor. Ancak, özellikle kadın ve genç istihdamında ciddi sorunlar var. Kadınların kırsal kesimlerde kayıt dışı çalıştığı ya da tamamen iş gücünden çekildiği bir tabloyla karşı karşıyayız. Bu durum, iş gücü piyasasındaki cinsiyet eşitsizliğini artırıyor ve pozitif ayrımcılık politikaları yeterince etkili olmuyor.”
KADIN İSTİHDAMI GERİLİYOR
Kadın istihdamındaki azalmaya dikkat çeken Akyüz, özellikle enflasyonun kadın çalışanlar üzerindeki etkisini vurguladı: “Üniversite mezunu kadınların iş gücünden çekildiğini gözlemliyoruz. Çalışan anneler, kazandıkları paranın kreş ve bakıcı giderlerini karşılamaktan öteye gidemediği için eşleriyle birlikte ‘Bu şartlarda çalışmaktansa çocuk anne sevgisiyle büyüsün’ kararı alabiliyor. Bu sadece ekonomik değil toplumsal bir problem.”
KAYIT DIŞI ÇALIŞMA ARTIYOR
Akyüz, asgari ücretle çalışmanın geçinmek için yetersiz kalması nedeniyle kayıt dışı işlerin arttığını ifade etti: “Bir temizlik çalışanı, günlük ev temizliğiyle günde 2.000-2.500 TL kazanabiliyor. Bu nedenle asgari ücretli ilanlar artık ilgi çekmiyor. Kayıt dışı çalışma, iş gücü piyasasındaki dengesizliği daha da derinleştiriyor.”
İŞ GÜCÜ PİYASASINA YÖNELİK ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Ebru Akyüz, bu dengesizliklerin uzun vadeli politikalarla çözülebileceğini belirterek şu önerilerde bulundu:
• Eğitim politikalarının iş gücü piyasası ile uyumlu hale getirilmesi
• Kadın istihdamını artıracak teşvikler ve esnek çalışma modelleri
• Kayıt dışı ekonominin önlenmesi ve sosyal güvenlik kapsamının genişletilmesi
• Enflasyonla mücadelede etkin stratejilerin geliştirilmesi
Akyüz sözlerini şöyle tamamladı: “Türkiye iş gücü piyasası, son 1-1,5 yıldır cinsiyetten bağımsız bir şekilde tüm dengelerin alt üst olduğu bir dönem yaşıyor. Hem işçi hem de işveren için sürdürülebilir çözümler üretmek, bu süreçten çıkışın anahtarıdır.”